توبه کامل از این گناه همان ندامت و عزم بر انجام ندادن آن است.

امام على (ع) مى‏فرمایند: التوبة على اربعة دعائم.، توبه بر چهار رکن استوار است

1- پشیمانى قلبى 2- استغفار با زبان 3- عمل با اعضاء و جوارح (که عملاً از گناه دست بکشد و آنرا هرگز انجام ندهد) 4- عزم بر باز نگشتن به گناه (قلباً هم بر این عزم جازم باشد که به سمت گناه باز نگردد،(1).

اما اینکه چگونه این گناه حتى در خواب هم به سراغ شما نیاید باید گفت اولاً چون به چنین کارى عادت داشته‏اید مدتى طول مى‏کشد تا از وجودتان رخت بر بندد.

ثانیاً، باید مراحل مربوط به ترک گناه شهوانى دقیقاً عمل کنید تا با مدد خداى رحمان بعد از مدتى آثار مطلوب آنرا در خود بیابید.

در این زمینه باید دو چیز را دقیقاً و حتماً بدون سهل‏انگارى عمل نمایید:

 1- ترک زمینه گناه: این خود زیرمجموعه‏اى دارد که مهمترین آن عبارت است:

* ترک گناه چشم: دقیقاً باید مواظب چشم خود بود که مبادا به نامحرم و کلاً هر آنچه که شهوت‏انگیز است، نگاه شود. عن الصادق (ع): النظر سهم من سهام ابلیس مسموم و کم من نظرة اورثت حسرة طویله نظر دوختن تیرى مسموم از تیرهاى ابلیس است و چه بسا نگاهى که حسرت درازمدتى را (در دل) به ارث بگذارد،(2).

تردیدى نیست که خود ارضایى در رابطه‏اى مستقیم با چشم چرانى است و کسى که مى‏خواهد از این بیمارى مهلک نجات یابد بایستى در مرحله نخست چشم خود را که دروازه ورود شیطان است کنترل کنید.

* ترک گناه گوش: باید از کلیه شنیدنی هایى که حرام هستند پرهیز شود. نوار موسیقى باشد، صداى شهوت‏انگیز نامحرم باشد و.

* ترک مصاحبت با دوستان ناباب: دوستانى که باعث مى‏شوند انسان مزه گناه را مزمزه کند، در واقع دشمن هستند و باید از آنها پرهیز کرد.

از امام سجاد (ع) نقل شده: النهى عن مصاحبة خمسة و محادثتهم و مرافقتهم فى طریق و هم الکذاب والفاسق والبخیل والاحمق والقاطع لرحمه حضرت از همراهى و سخن گفتن و رفیق بودن با پنج کس را نهى فرموده: کذاب، گناهکار، بخیل، احمق و کسى که قطع رحم کرده است،(3).

البته اینها از مهمترین زمینه‏هاى گناه هستند که باید ترک شوند ولى کلاً هر چیزى که زمینه گناه را فراهم مى‏کندباید ترک شود.

2- ترک فکر گناه: ترک زمینه گناه سهم به سزایى در ترک فکر گناه دارد ازاین‏رو هر چه بیشتر و دقیقتر زمینه گناه ترک شود فکر گناه کمتر به سراغ انسان مى‏آید ولى علاوه بر آن، چند چیز جزء برنامه زندگى شود (حداقل تا وقتى که مجرد هستید):

* اشتغال به برنامه شبانه‏روزى: حتماً باید شبانه‏روز خود را با برنامه‏ریزى صحیح و متناسب وضع روحى و جسمى خود پر کنید و هیچ ساعت بیکارى نداشته باشید تا نفس شما را مشغول کند. در اوقات بیکارى وسوسه‏هاى نفس و شیطان به سراغ انسان مى‏آید و او را به فکر گناه و سپس به خود گناه مى‏کشاند قال امیرالمؤمنین على (ع): ان هذه النفس لامارة بالسوء، فمن اهملها، جمحت به الى المآثم براستى و حقیقت که این نفس (انسانى) پیوسته و مرتب به بدى امر مى‏کند در نتیجه هر کس آن را به خود واگذارد (و به کارى نگمارد) نفس او را به سمت گناهان مى‏کشاند،(4).

* روزه گرفتن: روزه گرفتن قواى حیوانى و شهوانى انسان را تضعیف مى‏کند اگر قواى شهوانى ضعیف گشت قهراً فکر گناه هم کم‏رنگ مى‏شود. عن ابى جعفر (ع) قال: «اذا شبع البطن طغى هرگاه شکم پر شود طغیان مى‏کند،(5). مفهومش این است اگر شکم بر نشود طغیان نمى‏کند و بهترین قسم جوع و گرسنگى همان روزه گرفتن است.

تذکر این نکته بسیار ضرورى است که اولاً: روزه نباید براى بدن ضررى داشته باشد وگرنه شرعاً حرام است. ثانیاً: براى کارهاى روزمره مخل نباشد. ثالثاً: اگر نه مضر بود ونه مخل فقط روزهاى دوشنبه و پنج‏شنبه باشد نه بیشتر ولى در هر صورت اگر براى روزه گرفتن عذرى است مورد بعدى یعنى ورزش دو برابر شود.

* ورزش: هر روز ورزش لازم است البته آن ورزش‏هایى باشد که براى بدن ضررى ندارد مثل نرم دویدن و نرم طناب زدن و انجام حرکت‏هاى کششى و اگر براى روزه گرفتن عذرى هست زمان ورزشى دوبرابر شود مثلاً از بیست دقیقه به چهل دقیقه افزایش یابد.

* فکر در مرگ: این یکى دیگر از چیزهاى بسیار مفید است که فکر گناه را یا از بین مى‏برد و یا کم مى‏کند که این به شدت و ضعف فرو رفتن در فکر مرگ بستگى دارد اگر انسان با این واقعیت انس بگیرد و مردن را باور دل سازد نقشى سازنده و بالا برنده دارد. قال امیرالمؤمنین على (ع): اذکروا هادم اللذات و منغص الشهوات و داعى الشتات یاد کنید (مرگ را) درهم کوبنده لذات را و تیره و تلخ کننده شهوات را و دعوت کننده جدایى‏ها را،(6).

یاد مرگ دل را از تعلق به شهوات جدا مى‏سازد و انسان را از گناه و فکر گناه باز مى‏دارد آنچه که بسیار مهم است این است که اولاً این فکر هر روز و مستدام باشد اگر شبانه‏روزى نیم‏ساعت باشد کافى است ثانیاً در مکان خلوتى باشد مخصوصاً اگر آن مکان خلوت خود محیط قبرستان باشد به هر گونه که این فکر در مرگ با جان عجین شود و باور دل گردد بسیار مطلوب است مثلاً یکى از کیفیت‏هاى فکر در مرگ را یکى از بزرگان چنین مى‏فرمود: تمام خاطرات تلخ و شیرین گذشته را در حد امکان مثل یک فیلم از ذهن بگذراند و به خود بباوراند که همه اینها گذشت و چند روز باقى مانده عمر هم مى‏گذرد لحظات جان دادن، وقتى که خویشان و نزدیکان را رها مى‏سازد و از تمام تلخ و شیرینى‏ها وداع مى‏کند و. همه و همه را به خوبى تأمل کند تا دل بلرزند و چشم بگرید.

سخن آخر این است که این دستورات وقتى نتیجه مى‏بخشد که هر چه دقیق‏تر به آن عمل شود زمان نتیجه آن بستگى به شرایط و خصوصیات افراد دارد، ازاین‏رو پى‏گیر زمان نتیجه نباید بود فقط هم و غمّ صرف عمل به دستورات شود.

کتب زیر سفارش مى‏شود: 1- نردبان آسمان (دروس اخلاق حضرت آیت الله بهاءالدینى)، تدوین و ویرایش: اکبر اسدى 2- سلوک معنوى، تدوین و ویرایش: آقاى اکبر اسدى 3- خودشناسى براى خودسازى، محمد تقى مصباح یزدى معناى مطالعه این کتب عمل کردن به آن از آغاز تا پایان نیست بلکه براى عمل به دستورالعمل‏هاى اخلاقى تربیتى لازم است که باید با علماى بزرگ اخلاق یا همین نهاد نمایندگى مشورت شود.

اما پیامدهاى آن عمل شامل امور زیر مى‏باشد: 1- ضعف و تحلیل قواى جسمانى، 2- ضعف بینایى، 3- آسیب‏پذیرى در برابر بیمارى‏ها، 4- ناتوانى جنسى و تولید مثل، 5- آسیب مراکز عصبى و غدد، 6- کم‏خونى، 7- اختلال در خواب و کم‏خوابى، 8- سردرد و سرگیجه، 9- مشکلات گوارشى، 10- ضعف حافظه، 11- ناتوانى در تمرکز حواس، 12- افسردگى، 13- اضطراب، 14- یأس از زندگى، 15- انزواى اجتماعى و افت تحصیلى.

راه‏هاى درمان: 1- از تنها بودن اجتناب کنند.

2- هیچ‏گاه بیکار نباشند و براى اوقات فراغت خود برنامه داشته باشند.

3- افکار جنسى را به ذهن خود راه ندهند

4- هرگز شکم خود را از غذا پر نکنند

5- تا از فرط بى‏خوابى در تنگنا قرار نگرفته‏اند به رختخواب نروند

6- رفتارها، عکس‏ها و فیلم‏هاى تحریک‏آمیز را مشاهده نکنند

7- از خوردن غذاهاى تحریک‏کننده و شهوت‏زا پرهیز کنند

8- پیامدهاى منفى آن را همیشه به خود تلقین کنند

9- لباس تنگ نپوشند

10- هرگز به رو نخوابند 

(1) (میزان الحکمة، ج 1، ر 2160)

(2) (سفینةالبحار، شیخ عباسى قمى، ماده نظر)

(3) (همان، ماده صحب)

(4) (الغرر والدرر، باب النفس به نقل از سرالاسراء، استاد على سعادت‏پرور، ج 1، ص 544، ح 4)

(5) (المحجةالبیضاء، ملا محسن فیض کاشانى، ج 5، ص 150)

(6) (الغرر والدرر، باب الموت، به نقل از سرالاسراء، استاد على سعادت‏پرور، ج 2، ص 159)