چرا انسان‏های مؤمن دچار گرفتاری و بلای بیشتری هستند و حال آن که مشرکان و افراد بی‏اعتقاد در برخورداری بیشتری به سر می‏برند؟

 1. افرادی که به خدا نزدیک تر و دارای ایمان بیشتری هستند، رنج و سختی آنان بیشتر است و این به خاطر آن است که این جهان، جهان عمل و تکلیف است و آخرت، جهان حساب و جزای اعمال است. افرادی که دارای ایمان هستند، تلاش بسیاری در راه خدا انجام می‏دهند و بسیاری از رنج و سختی آنان رنج‏هایی است که با انجام اعمال نیک، در راه عبودیت و بندگی خدا آنها را متحمل می‏شوند.

 2. یکی از مقامات افراد برجسته و اولیای خدا، صبر و پایداری در مقابل مصائب و خشنود بودن به قضای الهی است. این خود موجب اعتلای درجه آنان است، ولی متقابلاً افرادی که مؤمن نیستند ممکن است که دنیا با راحتی و آسایش ظاهری زندگی کنند، اما از فیض و صبر و رضای به قضای خدا محروم باشند.

 3. براساس آنچه از احادیث استفاده می‏شود، خداوند گاهی مؤمنان را در دنیا به بلاها و رنج‏ها مبتلا می‏کند تا این گرفتاری‏ها کفاره گناهان آنان شود و در روز قیامت دیگر چیزی که به خاطر آن عقوبت و کیفر شوند در کار نباشد و آنان را از نعمت خود برخوردار سازد، ولی افرادی که کافر و مشرک هستند چنانچه برخی کارهای نیک داشته باشند، پاداش آنان را در همین جهان به آنان می‏دهد؛ در نتیجه، در آن جهان با دست خالی حاضر خواهند شد.

 4. آنچه در پریش آمده قاعده کلی نیست. در قرآن می‏خوانیم: «ان تکونوا تألمون فانهم یألمون کما تألمون و ترجون من الله ما لایرجون؛ اگر شما(مؤمنان) رنج می‏کشید، کافران نیز همان گونه که شما رنج می‏کشید، رنج می‏کشند، و حال آن که شما امیدی به خدا دارید که آنان ندارند».(1)

 5. آنچه در این مسأله مهم است، جهان بینی دینی است که اساس پریش را جواب می‏دهد. جهان بینی دینی دنیا و رنج‏هایش را بد نمی‏داند، بلکه به عکس رنج‏ها را عاملی برای تحّرک بشمار می‏آورد؛ زیرا رنج‏ها وابستگی انسان را به دنیا کم می‏کنند و او را به راه می‏اندازند. این ذات دنیاست که با تغییر احوال و فصول و مرگ حتمی، به انسان آگاهی می‏دهد که اینجا جای ماندن و قرار نیست.

 بنابراین برخورداری‏ها و بلاها، معیار سعادت نیستند و از همین جاست که نقش بلاها در سیر و سلوک معنوی و شکوفایی قابلیت‏های درونی مؤمن آنقدر اهمیت پیدا می‏کند که در حدیث آمده است:«البلاء للولاء؛(2)کسانی که ایمان بیشتری دارند، رنجشان بیشتر است».

 فراموش نکنیم دنیا دار مکافات نیز هست و در بسیاری و در بسیاری از موارد انسان نتیجه حرکت‏های خلاف نظام خود را می‏بیند، چه مؤمن باشد و چه کافر. 

(1) سوره نساء، آیه 104. 

(2)اصول کافی، باب بلا و امتحان.